มสป. พื้นที่การเรียนรู้ ระบบชุมชนในการดูแลสุขภาพประชากรข้ามชาติ

จากการเป็นภาคีทำงานพัฒนาในพื้นที่ชายแดนไทย-ลาว ประเด็นสุขภาพ อนามัยการเจริญพันธ์ุของประชากรข้ามชาติ  ในพื้นที่อำเภอเขมราฐ  ร่วมกับ่ศูนย์ความเป็นเลิศด้านการวิจัยเพศภาวะ เพศวิถีและสุขภาพ คณะสังคมศาสตร์และมนุษย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล และสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุบลราชธานี  โดย ได้มีการดำเนินโครงการร่วมกันมา 2 ระยะแล้ว คือ 

ระยะที่ 1 โครงการ การพัฒนาเครือข่ายการดูแลและส่งเสริมสุขภาพอนามัยเจริญพันธุ์และสุขภาวะทางเพศ ( SRH ) ของแรงงานหญิงลาว  ( SRH1) ระยะที่ 1 ระหว่างปี 2557-2559 

ระยะที่ 2 โครงการการพัฒนากลไกการทำงานแบบบูรณาการระดับอำเภอในการดูแลและส่งเสริมสุขภาพอนามัยเจริญพันธ์ุและสุขภาพทางเพศ ของแรงงานหญิงลาว ( SRH2)  ระหว่างปี 2559-2561 

โดยการทำงานดังกล่าวมีภาคีความร่วมมือในพื้นที่หลักคือ หน่วยงานสาธารณสุข (รพ.สต. และ รพ.  )และมีเสี่ยวสุขภาพ  (อาสาสมัครทั้งคนไทยและคนลาวที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ ) เป็นกลไกในการขับเคลื่อนในระดับชุมชน และโครงการดังกล่าวได้รับการความร่วมมือจาก ผู้นำชุมชน ผอ.โรงเรียน ผู้ใหญ่บ้าน องค์กรรัฐระดับท้องถิ่น เช่น อบต. อบท. 

การทำงานดังกล่าว ทำให้เกิดการร่วมกลุ่มภายในชุมชนที่เข้มแข็ง ประชากรลาวที่อาศัยอยู่ในพื้นที่เกิดความตระหนักในการดูแลสุขภาพอนามัยเจริญพันธ์ุ และสิทธิต่างๆ ที่พึ่งได้รับในระหว่างที่อยู่ในชุมชน รู้จักแหล่งบริการสุขภาพและช่องทางในการเข้ารับบริการสุขภาพ ภาคีเครือข่ายในพื้นที่ตระหนักถึงสิทธิมนุษย์ชน ให้บริการด้านสุขภาพแก่ประชากรลาวที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ ลดช่องว่างในการเข้าถึงบริการโดยมีทีมเสี่ยวสุขภาพเข้าร่วมบริการ ให้บริการอย่างเข้าใจ เป็นมิตร และคำนึงถึงความละเอียดอ่อนในมิติชาติพันธุ์  นอกจากนี้ยังมีการระดมทรัพยากรในในการดูแลสุขภาพประชากรลาวในพื้นที่อีกด้วย  

จากการทำงานในพื้นที่อย่างจริงจัง ทำให้  ศ.ดร. พิมพ์วัลย์ บุญมงคล หัวหน้าศูนย์ความเป็นเลิศด้านการวิจัยเพศภาวะ เพศวิถีและสุขภาพ คณะสังคมศาสตร์และมนุษย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล  นำคณะผู้ทรงคุณวุฒิ จาก สำนัก 9 สำนักสนับสนุนสุขภาวะประชากรกลุ่มเฉพาะ  สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส. )  ประกอบด้วย

  1. นายพิทยา จินาวัฒน์ ผู้ทรงคุณวุฒิ  
  2. รศ.ดร.ยงยุทธ แฉล้มวงษ์ ผู้ทรงคุณวุฒิ
  3. นายกฤษฎา บุญชัย ผู้ทรงคุณวุฒิ
  4. นายธวัชชัย ไทยเขียว ผู้ทรงคุณวุฒิ
  5. นายวิวัฒน์ ตามี่ ผู้ทรงคุณวุฒิ
  6. นายรณภูมิ สามัคคีคารมย์ ผู้ทรงคุณวุฒิ
  7. นางภรณี ภู่ประเสริฐ ผอ.สำนัก 9 สสส
  8. นายสกล โสภิตอาชาศักดิ์ สำนัก 9
  9. นางสาวกนกพร เสริมนอก  สำนัก 9

ลงพื้นที่เยี่ยมเพื่อประเมินต้นแบบที่ประสบความสำเร็จของการพัฒนากลไกการดูแลสุขภาพประชากรข้ามชาติตั้งแต่ระดับชุมชน-ระบบบริการสุขภาพของรัฐ ในวันที่ 30 ตุลาคม 2561 ที่ผ่านมา โดยมีได้มีการแลกเปลี่ยนการทำงานประเด็นระบบบริการและการจัดระบบบริการที่ทางโรงพยาบาลที่สะท้อนการบริการที่เป็นมิตร  และการทำงานของเสี่ยวสุขภาพที่ให้บริการกับประชากรข้ามชาติลาวในชุมชนของพื้นที่อำเภอเขมราฐ อำเภอสิรินธร และอำเภอบุณฑริก จังหวัดอุบลราชธานี 

ภาพ 1  ผู้ทรงคุณวุฒิ  คณะทำงาน เสี่ยวสุขภาพในพื้นที่อำเภอเขมราฐ อำเภอสิรินธร อำเภอบุณฑริก  เจ้าหน้าที่มูลนิธิเพื่อสุขภาพและการแบ่งปัน ศูนย์ความเป็นเลิศด้านการวิจัยเพศภาวะ เพศวิถีและสุขภาพ คณะสังคมศาสตร์และมนุษย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล  และ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุบลราชธานี

ภาพ 2 บรรยากาศการลงพื้นที่เยี่ยมบ้าน  กลุ่ม 1 ทีมผู้ทรงคุณวุฒิ  (ภาพจากซ้าย – ขวา ประกอบด้วย ) 

  1. รศ.ดร.ยงยุทธ แฉล้มวงษ์  ผู้อำนวยการวิจัย ด้านการพัฒนาแรงงาน สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย 
  2. นางภรณี ภู่ประเสริฐ ผอ.สำนัก 9 สสส
  3. นายธวัชชัย ไทยเขียว รองปลัดกระทรวงยุติธรรม

ภาพ 3 บรรยากาศการลงพื้นที่เยี่ยมบ้าน  กลุ่ม 2  ทีมผู้ทรงคุณวุฒิ  ประกอบด้วยนายพิทยา จินาวัฒน์  ผู้ทรงคุณวุฒิ (ที่ปรึกษาด้านส่งเสริมสิทธิและเสรีภาพ)  นายรณภูมิ สามัคคีคารมย์ ผู้ทรงคุณวุฒิ  นายสกล โสภิตอาชาศักดิ์ สำนัก 9

ภาพ 4  เยี่ยมศูนย์เสี่ยวสุขภาพในชุมชน ซึ่งเป็นร้านขายอาหารเล็กๆ ในหมู่บ้านที่มีประชากรลาวอาศัยอยู่